Perfekcjonizm
Czym jest perfekcjonizm?
Perfekcjonizm to skłonność do wyznaczania sobie i innym nierealnie wysokich i nadmiernych oczekiwań. Dążenie do doskonałości, osiągnięć i wysokich standardów wykonywania czynności, przy jednoczesnym nietolerowaniu słabości. Wiąże się z brakiem akceptacji jakichkolwiek błędów, nie tylko w działaniach własnych, ale też cudzych. Poprzeczka jest zawsze postawiona wysoko, czasem tak wysoko, że cel jest niemożliwy do osiągnięcia.
Kim jest perfekcjonista?
Perfekcjonista to osoba, która sama na siebie narzuca presję bycia idealnym, nie akceptując i nie uznając możliwości popełniania błędów. Pod maską bycia najlepszą wersją siebie kryje się wewnętrzny krytyk, który każe wszystko poprawiać i nigdy nie jest zadowolony. Wewnętrzny krytyk oczekuje, że kolejne zadania będą wykonane lepiej, bo dotychczasowe są niewystarczające. Najmniejszy popełniony błąd może urosnąć w oczach perfekcjonisty do porażki życiowej.
Z pozoru osoby z perfekcjonizmem są sumienne, zdeterminowane i nastawione na osiągnięcie celu. Jednak zbyt wygórowane oczekiwania względem siebie często sprawiają, że cel może nie zostać nigdy osiągnięty. Perfekcjonista czuje lęk nie tylko przed oceną i krytyką, ale też przed porażką. Lęk ten może być tak silny, że może uniemożliwiać podjęcie jakichkolwiek decyzji.
Perfekcjonista to często osoba o kruchym poczuciu własnej wartości. Stale musi udowadniać, że jest dobry, wartościowy. Musi się wykazywać. Perfekcjonista nie potrafi docenić swoich dokonań, dlatego wciąż wyznacza sobie nowe cele.
Każda krytyczna uwaga jest dla niego ciosem prosto w serce i przekreśla wszystkie wcześniejsze starania. Perfekcjonista koncentruje się na wszystkich negatywnych aspektach, pomijając te pozytywne. Żyje w permanentnym napięciu i stresie, które wpływają na problemy zdrowotne natury psychicznej i fizycznej. Osoba taka przestaje czerpać zadowolenie i satysfakcję z pracy i życia.
Skąd się bierze perfekcjonizm?
Osoba ze zbyt silną potrzebą bycia doskonałą często miała surowego rodzica.
Jako dziecko była poddawana presji bycia najlepszym. Rodzice i nauczyciele porównywali do innych i byli zadowoleni z tylko wtedy, gdy była lepsza od innych, gdy miała lepsze oceny czy zachowanie. Dziecko, które otrzymywały warunkowe pochwały tylko w sytuacjach, kiedy coś osiągnęło, a nie otrzymywało wzmocnień za to, że się stara, nabyło przekonanie, że droga do celu nie ma żadnego znaczenia. Liczy się tylko efekt końcowy. Tamte czasy i wymagania dawno minęły, ale tendencja i przekonania zostały. Nadmierne wymagania i ciągła krytyka słyszana w dzieciństwie zostaje w dorosłym życiu przekształcona w schemat myślenia „muszę być doskonały”. Perfekcjonizm w dzieciństwie również może być warunkowany miłością warunkową, czyli zawracaniem uwagi na dziecko tylko wtedy, gdy dziecko osiągnie sukces, dostanie dobrą ocenę czy wygra konkurs.
Dzisiejsze czasy nie ułatwiają nam też pozbycia się tej cechy, na każdym kroku doświadczamy konkurencji i rywalizacji. Telewizja i internet kreują perfekcyjne obrazy ludzi, a my chcemy im dorównać. Dążymy do bycia idealnym partnerem, rodzicem, pracownikiem, mieć idealna figurę, dom, wakacje… I nie ma nic złego w chęci rozwoju, doskonalenia swoich umiejętności, ambicjach, byciu pracowitym, dążeniu do bycia jeszcze lepszym, dbania o swój wygląd. Problem zaczyna się wtedy, gdy perfekcjonizm staje się nadmierny.
Do czego prowadzi perfekcjonizm?
Perfekcjonista żyje w wiecznym stresie i napięciu, stawiając sobie nierealne oczekiwania. Stara się, angażuje, pracuje z determinacją, ale rzadko osiąga sukces, ponieważ mały błąd czy jakiś drobiazg dyskredytują jego pracę w jego oczach. Cechuje się skrupulatnością i drobiazgowością, często katując się ciągłym poprawianiem siebie.
Perfekcjonista cierpi na zaniżone poczucie własnej wartości. Cały czas ocenia siebie i innych, porównuje się, wypada lepiej lub gorzej i od tego uzależnia swoją wartość. Jego samoocena uzależniona jest od opinii innych wywołuje w nim uczucie lęku przed opinią innych. Za wszelką cenę chce być idealnym. Ale to ryzykowne i wiąże się ogromnymi konsekwencjami dla jego poczucia własnej wartości, ponieważ trudno jest sprostać idealnym (wygórowanym) oczekiwaniom.
Perfekcjonista często wchodzi w toksyczne relacje. Zawyżone oczekiwania nie dotyczą tylo jego osoby, ale też najbliższych. Bardzo często staje się to źródłem konfliktów, ponieważ partner czy dzieci nie są w stanie sprostać tym wygórowanym oczekiwaniom. Perfekcjonizm może też wiązać się z odrzuceniem odpowiedzialności za jakieś niepowodzenia i obwinianie za nie innych.
Perfekcjonizm bardzo często związany jest również z rozpamiętywaniem pomyłek, błędów, potknięć czy porażek. Kiedy perfekcjonista popełni nawet najmniejszy błąd, jego wewnętrzny krytyk natychmiast aktywuje się i zaczyna przeżywanie, rozpamiętywanie, jednym słowem samobiczowanie. Prowadzi to oczywiście do negatywnych emocji i złego samopoczucia. Często perfekcjonista zakłada niepowodzenie własnych działań, a takie nastawienie potęguje jeszcze jego lęki.
Perfekcjonista myśli zero-jedynkowo: albo coś jest dobre na 100%, albo zupełnie bezwartościowe. Perfekcjonista nie uznaje półśrodków.
Perfekcjonista odkłada zazwyczaj trudne zadania na później. Duże wyzwania wiążą się z większym prawdopodobieństwem popełnienia błędu, a osoba perfekcyjna nie może przecież sobie na to pozwolić. Tak więc często perfekcjonizm łączy się z prokrastynacją.
Wpływ perfekcjonizmu na samopoczucie, pracę i życie
Perfekcjonizm to często stres, frustracja, złość, smutek i rozczarowanie. Złe samopoczucie, brak spełnienia i satysfakcji. Czasem może nawet prowadzić do zaburzeń odżywiania, depresji czy myśli samobójczych.
Perfekcjonizm utrudnia życie, nie pozwala się nim cieszyć i doceniać własnych dokonań.
Jak pozbyć się perfekcjonizmu?
By móc zrezygnować z wewnętrznego przymusu bycia doskonałym i zmienić przekonania dotyczące bycia perfekcyjnym warto najpierw uświadomić sobie skąd one się wzięły. Kto uwarunkował Cię ten sposób i z jakiego powodu. Najszybszym sposobem dotarcia do źródła tego symptomu jest hipnoza, czyli koncentracja uwagi na emocji związanej z perfekcjonizmem. Hipnoterapia polega na przepracowaniu emocji mających źródło w dzieciństwie i spojrzenie na tamte wydarzenia z roli dorosłego (z jego zasobami i zrozumieniem świata). Głównym celem takiej sesji jest zamiana wewnętrznego MUSZĘ na CHCĘ lub MOGĘ to zrobić. Zmniejszenie ciągłego przymusu bycia doskonałym i pozwolenie sobie na bycie wystarczająco dobrym bez lęku i poczucia winy. Zbudowanie samooceny niezależnej od opinii innych i osiąganych sukcesów czy popełnianych błędów. Pozbycie się nadmiernego perfekcjonizmu przynosi uczucie ulgi i lekkości, umożliwia cieszenie się życiem oraz dążeniem do sukcesów z łatwością i swobodą. Bo kiedy NIC JUŻ NIE MUSISZ, TO MOZESZ WSZYSTKO, CO CHCESZ.
Gdzie leczy się perfekcjonizm?
Aby pozbyć się nadmiernego perfekcjonizmu, zapraszam do pracy online lub w 2 stacjonarnych gabinetów: